برای اینکه به طور کامل با هیستری آشنا شوید این مقاله را کامل بخوانید
یک اختلال تبدیلی که قدیمها هیستری نامیده میشد، یک اختلال نسبتا شایع روانپزشکی است که بازتابی از تعارضات ناخودآگاه بوده و در عین حال که وجود یک اختلال طبی دیگر را به ذهن میآورد، ناشی از عوامل روانشناختی است.
حدود یکسوم مردم دنیا در طول عمر دچار بعضی از علایم این اختلال میشوند ولی لزوما بیمار هیستریک نیستند. حدود 5 تا 15 درصد مشاورههای روانپزشکی در بیمارستانهای عمومی را شامل میشود. زنان حداقل دو برابر و گاهی تا 10 برابر مردان مبتلا میشوند و علایمی که نشان میدهند سمت چپ بیشتر از سمت راست بدن است. این اختلال در تمام سنین یعنی از کودکی تا کهنسالی دیده میشود ولی شروع آن قبل از 10 سالگی و پس از 35 سالگی نادر است.
همچنین این اختلال در افراد کمسواد و طبقات اقتصادی پایین و روستاییان و همچنین افراد نظامی که موقعیتهای جنگی را تجربه کردهاند بیشتر دیده میشود. این بیماری در افراد خانواده بیماران مبتلا بیشتر دیده میشود که تا حدودی ناشی از یادگیری فرزندان از والدین است.
اختلالات جسمی و خصوصا بیماریهای عصبی شیوع قابلملاحظهای در میان این مبتلایان دارند و از میان اختلالات روانپزشکی، افسردگی و اختلالات اضطرابی، با اختلال تبدیلی در زنان ارتباط دارند. اختلالات شخصیت نیز به کرات همراه با اختلال تبدیلی مشاهده میشوند، خصوصا اختلال شخصیت نمایشگر در زنان و اختلال شخصیت ضداجتماعی در مردان. اختلال تبدیلی در اثر واپس زدن تعارضات ناخودآگاه و تبدیل اضطراب به یک علامت جسمی ایجاد میشود. علایم این اختلال بیمار را قادر میسازد به دیگران چنین القا کند که وی نیاز به توجه ویژه و درمان به خصوص دارد و همچنین یک ابزار غیرکلامی برای کنترل کردن یا بازی دادن دیگران میباشد. با تصویربرداری از مغز، مشخص شده است که در این بیماران، متابولیسم نیمکره غالب کاهش و متابولیسم نمیکره غیر غالب افزایش مییابد.
این اختلال زمانی تشخیص داده میشود که درمانگر، ارتباطی ضروری و اساسی بین علت علایم عصبی و عوامل روانشناختی پیدا کند و این نشانهها نباید نتیجه تمارض و یا اختلال ساختگی (که در آن فرد علایم یک بیماری را آگاهانه تقلید میکند) باشند. در اختلال تبدیلی، بیحسی و مورمور شدن در اندامها، کری، کوری، حرف نزدن و فلج عمومی بدن دیده میشود. علایم حرکتی نیز شامل حرکات غیرطبیعی، اختلال در راه رفتن، ضعف عمومی، فلج، لرزش تیک و حرکات پرتابی میباشد. تشنجهای کاذب علامت دیگری در اختلال تبدیلی است و تفکیک آنها از تشنجهای واقعی گاهی سخت است. بیمار مبتلا به اختلال تبدیلی با کنار زدن تعارضهای درونی و همچنین جلب توجه دیگران به منافع خود میرسد و همین موضوع موجب تکرار این رفتار میشود. علایم ایجاد شده مدت کوتاهی طول میکشند و معمولا خود به خود برطرف میشوند. رواندرمانی حمایتی درمان را تسهیل میکند. مهمترین ویژگی درمان، برقراری ارتباط درمانگر با بیمار است. نباید به بیمار گفت که تو مشکلی نداری و یا اینکه علایم خیالی هستند زیرا بیماری وی شدیدتر میشود. میتوان از داروهای ضداضطراب و همچنین آرامسازی عضلانی (ریلاکسیشن) استفاده کرد.
هیستری جمعی
یکی از جالبترین انواع هیستریه، هیستری جمعی است. این اختلال که نمونهای از رفتارهای جمعی است شامل گسترش سریع و ناگهانی یک علامت یا یک سری علایم در یک گروه از افراد سالم است که هیچ توجیه فیزیکی و طبی برای آن یافت نمیشود. در حقیقت این افراد به طور ناگهانی اعتقاد پیدا میکنند که به وسیله یک عامل خارجی بیمار شدهاند. به تعبیر دیگر هیستری جمعی بروز یک سری علایم فیزیکی در عدهای از افراد به صورت دستهجمعی است بهصورتی که یک بیماری ارگانیک را مطرح میکنند ولی در واقع از یک علت روانی منشأ میگیرند.
اولین مورد گزارش شده از هیستری جمعی در ایران در سال 1365 در یک مدرسه دخترانه در استان کرمان بوده است، به طوری که افراد مبتلا به صورت حاد دچار اضطراب و نگرانی شده بودند. در سال 1371 و بعد از واکسیناسیون کزاز نمونهگیری از هیستری جمعی در 21 دختر دانشآموز در یک روستا از استان کرمان گزارش شد. بعد از تزریق واکسن علایمی به صورت غش و صرع کاذب، لرزش، اختلال دید، سردرد، تعریق و سوزش دست در یکی از دانشآموزان بروز کرد و به دنبال آن 9 دانشآموز دیگر نیز علایم مشابهی را تجربه کردند.
اصول درمان این اختلال عبارت است از: حفظ خونسردی و آرامش، جدا کردن افراد مبتلا از غیرمبتلا، خالی کردن محل بروز برای بررسی دقیق. بهطور مثال تعطیل کردن مدرسه، بررسی دقیق تمام علتهای احتمالی، بهرهگیری از تکنیکهای کاهش اضطراب و…